Beeldmerken

Burgers heeft zowel balhoofdplaatjes als transfers gebruikt met verschillende beeldmerken. Op de eerste houten Velocipedes stond de naam Burgers geschilderd op het balhoofd.   In 1878 verscheen er een advertentie in de kranten waarin Burgers aankondigde dat voortaan op elke velocipede een naamplaat met de naam “H. Burgers te Deventer”  werd aangebracht. Op de Burgers “Kangaroo”  uit 1884  (zie bij fotogalerij) zit zo’n plaatje.  Dit is tot nu toe de enige bekende fiets van eind 19e eeuw met dit plaatje. Het is niet duidelijk tot wanneer dit plaatje is gebruikt.

In het eerste decennium van de 19^e eeuw gebruikt Burgers twee beeldmerken; een groot aluminium balhoofdplaatje met de afbeelding van Marten Kingma en de tekst “Burgers Eerste Nederlandse Rijwielfabriek Deventer” of een transfer met een Nederlands wapenschild met daaronder “Je Maintiendrai” en de tekst “Eerste Nederlandse Rijwielfabriek Deventer dir. H. Burgers“.

In een artikel over de fabriek in ‘Deventer als industriestad’ uit 1907 wordt hierover gezegd: “Daar in de loop der tijden in ons land eenige naamgenoten van den Heer Burgers zich eveneens in het rijwielvak begeven hadden en de door hen geleverde rijwielen voorzagen van den naam Burgers gaf dit meermalen aanleiding tot verwarring…… Om dergelijke teleurstellingen te voorkomen, voorziet de fabriek thans hare machines behalve van den naam “Burgers” nog van de letters “E.N.R.”, terwijl iedere machine op het balhoofd voorzien is van een der twee bovenstaande fabrieksmerken.”

Op 13 december 1909 werd door Burgers een beeldmerk met de afbeelding van  wielrenner Marten Kingma met kroontje  boven het hoofd ingeschreven. Dit beeldmerk is vermoedelijk gebruikt op de fietsen die in de jaren ’10 zijn gebouwd. Later is deze transfer ook vaak gebruikt op fietsen die gereviseerd werden.

In 1921 wordt een nieuw beeldmerk geïntroduceerd. In de catalogus van 1921 schrijft men hierover: “Door de absoluut onvoldoende wijze waarop in ons land Nederlandse handelsmerken worden beschermd werd het minder scrupuleuzen drukkers mogelijk gemaakt straffeloos een getrouwe copie van ons bekende handelsmerk te maken… ten einde hier een einde aan te maken hebben wij een nieuw merk ontworpen en maatregelen getroffen, dat een nabootsing daarvan ook ingevolge de auteurswet gerechtelijk kan worden gevolgd.” Verder wordt vermeld dat voortaan elk rijwiel, dat de fabriek verlaat op het balhoofd en op het spatbord is voorzien van dit merk en dat op de onderbuis van het frame het buismerk ‘Burgers ENR Deventer’ is aangebracht. Deze transfer heeft het bedrijf tot ver in de jaren ’50 gebruikt. Na ca. 1950 staat boven het merklogo ook nog “Burgers” .

De laatste jaren van het bedrijf, eind jaren ’50 wordt, op een aantal modellen, een koperen balhoofdplaatje gebruikt. Dit plaatje is ook door Pon na de overname gebruikt, in aluminium uitvoering.

Op het in 1932 uitgebrachte  “model 52” werd deze modelnaam op het balhoofdtransfer aangeven.

Tot slot zijn er nog twee  balhoofdplaatjes bekend met daarin het Burgers logo binnen een rond tandwiel.  Een ervan is in ieder geval bekend van een fiets uit 1949.

Overige transfers

Op diverse plaatsen op het frame zijn transfers aangebracht.  Op de schuine framebuis “Burgers Deventer”. Op het achterspatbord een zelfde transfer als op het balhoofd.

Op de staande achterbuis zit tot ca. 1930 een transfer “hofleverancier”.   Daarna (het exacte jaar is tot nu toe niet bekend) gebruikt Burgers drie transfers  met de volgende teksten:

Voor ca. 1945:

• hofleverancier H.M. de koningin moeder
• gebreveteerd door Z.M. den koning van Belgie
• hofleverancier van wijlen Z.K.H. prins Frederik

Na ca. 1950:

• hofleverancier wijlen H.M. de koningin regentes Emma
• gebreveteerd door Z.M. Leopold II van Belgie
• hofleverancier van wijlen Z.K.H. prins Hendrik

Na ca. 1950 is er boven de drie transfers ook nog een transfer met een kroontje en de tekst “Burgers ENR”  aangebracht.

Transfers voor de export

Burgers heeft veel fietsen geexporteerd (zie bij bedrijfsgeschiedenis). Het belangrijkste exportland was Nederlands Indie/Indonesie. Voor de export werden andere transfers gebruikt.  Hieronder zijn er enkele afgebeeld.  De twee linker transfers zijn speciaal voor de Indonesische markt.  Voor de onafhankelijkheid stond op het transfer “cycle for Ned. O. India”.  Na de onafhankelijkheid “cycle for Indonesia”.

← Vorige pagina: Modellen
→ Volgende pagina: Onderdelen en eigen vindingen